عفونت گوش یا چرک گوش یکی از مشکلات شایع به خصوص در کودکان است اما بزرگسالان نیز ممکن است با آن رو به رو شوند. این بیماری می تواند بسیار دردناک و آزاردهنده باشد و در صورتی که به موقع درمان نشود حتی منجر به کاهش شنوایی و عوارض جدی شود.
گوش از سه بخش اصلی گوش خارجی، گوش میانی و گوش داخلی تشکیل شده است. عفونت می تواند هر یک از این بخش ها را درگیر کند و بسته به محل بروز آن، علائم و شدت بیماری متفاوت خواهد بود.
در ادامه به طور کامل درباره انواع عفونت گوش، علائم، دلایل ایجاد، روش های تشخیص، درمان های خانگی و دارویی، عوارض احتمالی و همچنین نکات پیشگیرانه صحبت خواهیم کرد.
| عناوین | توضیحات |
|---|---|
| عفونت گوش چیست | وضعیتی که در آن میکروب ها (باکتری ها یا ویروس ها) وارد گوش می شوند و التهاب ایجاد می کنند. |
| انواع عفونت گوش | 1. عفونت گوش خارجی 2. عفونت گوش میانی 3. عفونت گوش داخلی |
| علائم عفونت گوش | در بزرگسالان : درد گوش، خروج مایع یا چرک از گوش ،کاهش شنوایی موقت در کودکان : گریه مداوم، بی قراری، دست زدن به گوش و بی اشتهایی |
| روش های تشخیص | 1. معاینه اولیه با اتوسکوپ : بررسی التهاب و قرمزی گوش 2. بررسی شنوایی و پرده گوش: تست شنوایی یا آزمایش تیمپانومتری 3. آزمایش‌های تکمیلی: آزمایش خون یا کشت مایع ترشح‌شده از گوش |
| روش های درمان | درمان خانگی : استفاده از کمپرس گرم،استراحت کافی داشته باشید، مصرف مایعات و نوشیدنی های گرم ، استفاده از بخور،بالا نگه داشتن سر هنگام خواب درمان پزشکی : آنتی بیوتیک ها ،مسکن ها و داروهای ضد التهاب ، قطره های گوش ، داروهای ضد التهاب ، داروهای ضد قارچ ،شستشوی گوش توسط پزشک |
| عوارض عفونت گوش | کاهش شنوایی ، آسیب به پرده گوش ، در کودکان تکرار عفونت و چرک در موارد نادر سرایت عفونت به استخوان های اطراف مغز |
| پیشگیری از عفونت گوش | 1.بعد از شنا یا حمام، گوش‌ها را خوب خشک کنید. 2.در استخر عمومی از گوش‌گیر استفاده کنید. 3.با تغذیه سالم و خواب کافی، سیستم ایمنی را تقویت کنید. 4.سرماخوردگی و آلرژی را سریع درمان کنید. 5.از دود سیگار و آلودگی هوا دوری کنید. 6.در کودکان، واکسیناسیون منظم انجام شود. |
عفونت گوش چیست و چگونه ایجاد می شود؟
عفونت گوش به وضعیتی گفته می شود که در آن میکروب ها (باکتری ها یا ویروس ها) وارد گوش می شوند و التهاب ایجاد می کنند.
در بسیاری از مواقع این اتفاق بعد از یک سرماخوردگی یا عفونت دستگاه تنفسی رخ می دهد. زیرا ارتباط مستقیمی بین مجاری تنفسی و گوش میانی وجود دارد و التهاب یا ترشحات بینی و گلو می توانند به راحتی به گوش سرایت کنند.
در کودکان، این مشکل شایع تر است زیرا مجاری گوش آنها باریک تر است و سیستم ایمنی هنوز تکامل کافی پیدا نکرده است.
در بزرگسالان نیز عوامل دیگری مثل ابتلا به بیماری های مزمن، شنا کردن در آب های آلوده، قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا ابتلا به آلرژی ها می تواند زمینه ساز این بیماری باشد.
انواع عفونت گوش
گوش به سه قسمت تقسیم می شود و هر کدام ممکن است درگیر عفونت شوند، از این رو انواع عفونت گوش نیز متفاوت است و به شرح زیر می باشد:
عفونت گوش خارجی (گوش شناگران)
عفونت گوش خارجی معمولا در اثر تماس طولانی با آب رخ می دهد و به آن “گوش شناگران” نیز گفته می شود. این عفونت باعث خارش، قرمزی و درد گوش میشود و حرکت دادن لاله گوش یا لمس آن درد را شدیدتر می کند.
عفونت گوش میانی
رایج ترین نوع عفونت گوش، عفونت گوش میانی است که عمدتاً در کودکان دیده می شود. این عفونت معمولاً پس از سرماخوردگی یا آنفولانزا رخ می دهد، زمانی که مجاری پشت پرده گوش مسدود شده و مایع در آن جمع می شود. تجمع مایع محیط مناسبی برای رشد باکتری ها فراهم می کند و باعث بروز علائمی مانند درد گوش، تب و کاهش موقت شنوایی می شود.
عفونت گوش داخلی
کمتر شایع اما بسیار جدی است و عمدتاً بر تعادل فرد تأثیر می گذارد.این نشانه ها شامل : سرگیجه شدید، تهوع و گاهی کاهش شنوایی ناگهانی است که نیاز به رسیدگی فوری پزشکی دارد.
علائم عفونت گوش در بزرگسالان و کودکان
نشانه های عفونی شدن گوش بستگی به محل درگیری و شدت بیماری دارد که از جمله نشانه های این بیماری گوش عبارتند از:
- درد گوش؛
- خروج مایع یا چرک از گوش؛
- کاهش شنوایی موقت؛
علائم عفونت گوش در نوزادان
در نوزادان ممکن است علاوه بر درد و کاهش شنوایی، نشانه هایی مانند گریه مداوم، بی قراری، دست زدن به گوش و بی اشتهایی دیده شود.
علائم عفونت گوش داخلی
در این نوع عفونت که کمتر شایع است، فرد ممکن است دچار سرگیجه، حالت تهوع و مشکلات تعادل شود.
توجه: در برخی بیماران، به ویژه در عفونت های شدید یا داخلی، تب و بی حالی مشاهده می شود.
عفونت گوش از چیست؟
از جمله دلایل این بیماری گوش عبارتند از:
- یکی از اصلی ترین آن ها ورود ویروس ها و باکتری ها بعد از یک سرماخوردگی یا عفونت گلو است.
- شنا کردن در آب آلوده یا باقی ماندن آب در گوش بعد از حمام نیز از دلایل رایج عفونت گوش خارجی است.
- آلرژی های فصلی یا غذایی نیز می توانند زمینه ساز چرک گوش باشند.
- قرار گرفتن در معرض دود سیگار یا آلودگی هوا می تواند مقاومت گوش را کاهش دهد و زمینه ساز بیماری شود.
- در کودکان، ساختار کوتاه و باریک لوله های استاش باعث می شود که ترشحات راحت تر به گوش برسند. به همین دلیل است که آنها بیشتر از بزرگسالان به این بیماری مبتلا می شوند.
عفونت گوش در کودکان و بزرگسالان
همانطور که گفته شد، کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض عفونت گوش قرار دارند. این موضوع می تواند نگرانی های زیادی برای والدین ایجاد کند زیرا تکرار این بیماری در کودکی ممکن است به مشکلات شنوایی و حتی اختلال در یادگیری زبان منجر شود. والدین باید نسبت به نشانه های این بیماری حساس باشند و در صورت مشاهده علائم به پزشک مراجعه کنند.
در بزرگسالان، اگرچه کمتر رخ می دهد اما می تواند بسیار آزاردهنده باشد. معمولا درد شدید، خروج چرک و کاهش شنوایی از مهم ترین علائم عفونت گوش در بزرگسالان است. افراد مبتلا به بیماری های مزمن مثل دیابت یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
روش های تشخیص این مشکل
تشخیص این بیماری توسط پزشک انجام می شود. در اولین قدم، پزشک با استفاده از وسیله ای به نام اتوسکوپ داخل گوش را معاینه می کند و به دنبال علائم التهاب، قرمزی یا وجود مایع در پشت پرده گوش می گردد.
زمانی که بیمار دچار کاهش شنوایی شده باشد، ممکن است تست شنوایی یا آزمایش تیمپانومتری انجام شود تا وضعیت پرده گوش بررسی شود.
در موارد شدیدتر، آزمایش خون یا کشت مایع خارج شده از گوش برای شناسایی دقیق عامل عفونت انجام می شود.
روش های درمان عفونت گوش
درمان عفونت گوش همیشه باید بر اساس شدت بیماری، نوع عفونت و شرایط بیمار انجام شود. برخی موارد خفیف ممکن است بدون نیاز به دارو و فقط با مراقبت های خانگی بهبود پیدا کنند، اما در موارد شدید یا در کودکان خردسال، مراجعه به پزشک و درمان دارویی یا حتی جراحی ضروری است.
در ادامه روش های درمان خانگی و پزشکی را به صورت جداگانه بررسی می کنیم.
درمان خانگی عفونت گوش بزرگسالان و کودکان
روش های خانگی بیشتر برای کاهش علائم و تسکین درد به کار می روند و در بسیاری از موارد خفیف می توانند به بهبود طبیعی بدن کمک کنند. با این حال، همیشه باید دقت داشت که این روش ها جایگزین درمان پزشکی در موارد شدید نیستند.
از جمله روش های درمان عفونت گوش در خانه عبارتند از:
استفاده از کمپرس گرم
کمپرس گرم یکی از ساده ترین و موثرترین روش ها برای کاهش درد گوش و عفونت است. گرما باعث افزایش گردش خون در ناحیه عفونی می شود و به بدن کمک می کند التهاب را سریع تر برطرف کند.
برای این کار کافی است حوله ای را در آب گرم قرار دهید، آب اضافی آن را بگیرید و روی گوش بگذارید. هر بار حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه استفاده کافی است. البته دمای کمپرس نباید خیلی بالا باشد تا پوست نسوزد. این روش برای کودکان نیز ایمن و تسکین دهنده است.
- چطور کمک می کند: گرما جریان خون را در اطراف گوش افزایش می دهد و درد و التهاب را کاهش می دهد.
- زمان مناسب استفاده: وقتی درد گوش شدید است یا کودک بی قرار است. به ویژه قبل از خواب برای آرامش بیشتر توصیه می شود.
- موارد منع مصرف: اگر گوش ترشح چرکی فعال دارد یا پوست اطراف گوش دچار زخم و التهاب شدید است، بهتر است کمپرس گرم استفاده نشود، چون ممکن است شرایط را بدتر کند.
استراحت کافی داشته باشید
بدن برای مقابله با عفونت به انرژی نیاز دارد. استراحت کافی به سیستم ایمنی فرصت می دهد که فعال تر عمل کند و میکروب ها را سریع تر نابود کند.
خواب منظم و محدود کردن انجام فعالیت های سنگین در دوران بیماری می تواند به بهبود سرعت بیشتری بدهد. به خصوص در کودکان که بدن حساس تری دارند، استراحت کافی بسیار اهمیت دارد.
- چطور کمک می کند: خواب کافی باعث تقویت سیستم ایمنی و افزایش توانایی بدن در مبارزه با عفونت می شود.
- زمان مناسب استفاده: در طول دوره بیماری و به ویژه در روزهای اول که بدن ضعیف تر است. کودکان باید بیشتر از حد معمول استراحت کنند.
- موارد منع مصرف: استراحت هیچ منع مصرفی ندارد، اما خواب بیش از حد بدون تحرک کافی می تواند باعث خستگی بدن شود. بنابراین بهتر است تعادل رعایت شود.
مصرف مایعات و نوشیدنی های گرم
نوشیدن آب و مایعات فراوان یکی از کلیدهای اصلی در روند بهبود عفونت گوش است. مایعات به رقیق شدن ترشحات کمک می کنند و بدن را در وضعیت هیدراته نگه می دارند.
نوشیدنی های گرم مانند چای زنجبیل، دمنوش بابونه یا آب ولرم با عسل می توانند التهاب را کاهش دهند و احساس آرامش ایجاد کنند. همچنین بخار ناشی از نوشیدنی های داغ به باز شدن مجاری تنفسی کمک می کند و فشار داخل گوش را کمتر می کند.
- چطور کمک می کند: آب و دمنوش ها باعث رقیق شدن ترشحات و کاهش التهاب می شوند. بخار نوشیدنی های گرم هم فشار گوش را کم می کنند.
- زمان مناسب استفاده: در تمام طول روز، به ویژه زمانی که بیمار احساس خشکی دهان یا تب دارد.
- موارد منع مصرف: استفاده از نوشیدنی های خیلی داغ یا گیاهان حساسیت زا (مثل زنجبیل برای افرادی که معده حساس دارند) توصیه نمی شود. برای کودکان نیز بهتر است از دمنوش های ملایم مثل بابونه استفاده شود.
بالا نگه داشتن سر هنگام خواب
وقتی سر بالاتر از سطح بدن قرار بگیرد، فشار داخل گوش کاهش پیدا می کند و مایع راحت تر تخلیه می شود. این کار به کاهش درد و احساس گرفتگی گوش کمک می کند.
به خصوص برای کودکانی که شب ها از درد گوش بیدار می شوند، گذاشتن یک بالش اضافه زیر سر می تواند خواب راحت تری برایشان فراهم کند.
- چطور کمک می کند: این روش باعث کاهش فشار داخل گوش و تسهیل تخلیه مایعات می شود.
- زمان مناسب استفاده: هنگام خواب شب یا حتی استراحت روزانه.
- موارد منع مصرف: در نوزادان زیر یک سال استفاده از بالش اضافه خطرناک است، چون می تواند باعث خفگی شود، برای این گروه سنی باید با پزشک مشورت کرد.
پرهیز از ورود آب به گوش
یکی از مهم ترین نکات مراقبتی در طول درمان، خشک نگه داشتن گوش است. ورود آب به گوش به ویژه در استخر یا هنگام دوش گرفتن می تواند شرایط را برای رشد بیشتر میکروب ها فراهم کند. بنابراین تا زمان بهبود کامل بهتر است گوش در معرض رطوبت قرار نگیرد. استفاده از پنبه خشک یا گوش گیر مخصوص در زمان حمام می تواند مفید باشد.
- چطور کمک می کند: خشک نگه داشتن گوش جلوی رشد بیشتر باکتری ها و قارچ ها را می گیرد.
- زمان مناسب استفاده: در کل دوره بیماری تا زمانی که پزشک تایید کند گوش کاملا بهبود یافته است.
- موارد منع مصرف: این روش هیچ خطری ندارد، فقط باید دقت شود که استفاده از پنبه خشک یا گوش‌گیر باعث فشار بیش از حد به گوش نشود.
استفاده از روغن های طبیعی با احتیاط
برخی افراد از روغن زیتون ولرم یا عصاره سیر به عنوان روش های سنتی برای تسکین درد گوش استفاده می کنند.
روغن زیتون خاصیت نرم کنندگی دارد و در برخی موارد می تواند التهاب را کمتر کند. عصاره سیر هم به دلیل داشتن ترکیبات ضد باکتری شناخته می شود. با این حال، استفاده از این مواد باید با احتیاط انجام شود، زیرا در صورت سوراخ بودن پرده گوش می توانند آسیب جدی وارد کنند. بنابراین توصیه می شود قبل از ریختن هر نوع مایع داخل گوش، حتما با پزشک مشورت شود.
- چطور کمک می کند: روغن زیتون می تواند التهاب را کمتر کند و عصاره سیر خاصیت ضدباکتری دارد.
- زمان مناسب استفاده: در صورتی که عفونت خفیف باشد و پزشک تایید کند که پرده گوش سالم است.
- موارد منع مصرف: در صورت وجود سوراخ در پرده گوش یا ترشح چرکی، استفاده از روغن ها خطرناک است. همچنین نباید این مواد را مستقیم و داغ داخل گوش ریخت، چون باعث سوختگی یا آسیب می شود.
استفاده از بخور
بخور آب ساده یا همراه با گیاهانی مثل اکالیپتوس می تواند به کاهش احتقان سینوس ها کمک کند. زمانی که مجاری تنفسی بازتر می شوند، فشار وارد بر گوش میانی نیز کمتر می شود و درد کاهش می یابد. این روش به ویژه زمانی که عفونت گوش همراه با سرماخوردگی یا سینوزیت باشد، بسیار موثر است.
- چطور کمک می کند: بخار آب راه های تنفسی را باز می کند، فشار سینوس ها و گوش را کاهش می دهد و التهاب را کم می کند.
- زمان مناسب استفاده: وقتی عفونت گوش همراه با سرماخوردگی یا گرفتگی بینی باشد. استفاده قبل از خواب می تواند خواب راحت تری ایجاد کند.
- موارد منع مصرف: کودکان خردسال نباید مستقیما در معرض بخور داغ قرار گیرند چون خطر سوختگی وجود دارد. همچنین استفاده بیش از حد می تواند باعث خشکی یا تحریک راه های تنفسی شود.
درمان پزشکی عفونت گوش
آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک ها یکی از رایج ترین و موثرترین روش های درمان پزشکی عفونت گوش هستند. این داروها با از بین بردن باکتری های عامل عفونت باعث کاهش التهاب و رفع علائم می‌شوند.
داروهایی مانند آموکسی سیلین که به عنوان بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت گوش بزرگسالان و بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت گوش میانی شناخته می شوند و همچنین سفیکسیم و آزیترومایسین معمولاً تجویز می شوند.
مصرف دقیق و کامل آنتی بیوتیک اهمیت زیادی دارد، زیرا قطع زودهنگام می‌تواند باعث بازگشت عفونت و مقاومت باکتری ها شود.
- چطور کمک می کند: با از بین بردن باکتری های عامل عفونت، التهاب و درد کاهش می یابد و روند بهبود سریع تر می شود.
- زمان مناسب استفاده: در عفونت های باکتریایی شدید، عفونت طولانی مدت، تب بالا یا در کودکان خردسال.
- موارد منع مصرف: در عفونت های ویروسی یا قارچی بی تاثیر است. افراد حساس به پنی سیلین باید داروی جایگزین مصرف کنند.
مسکن ها و داروهای ضد التهاب
داروهایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن برای کاهش درد و تب تجویز می شوند. این داروها علاوه بر کاهش درد گوش، التهاب را نیز کمتر می‌کنند و تحمل علائم بیماری را برای بیمار آسان تر می سازند.
- چطور کمک می کند: درد و تب را کاهش داده و التهاب گوش را کمتر می کند.
- زمان مناسب استفاده: در تمام طول دوره بیماری، به ویژه وقتی درد شدید یا تب بالاست.
- موارد منع مصرف: ایبوپروفن برای کودکان زیر ۶ ماه یا افراد با مشکلات گوارشی و کلیوی مناسب نیست. مصرف بیش از حد استامینوفن می تواند به کبد آسیب برساند.
قطره های گوش
قطره های گوش می توانند خاصیت ضدباکتری یا ضدقارچ داشته باشند و مستقیماً در محل عفونت اثر کنند. برخی قطره ها نیز بی حس کننده هستند و به کاهش درد کمک می کنند.
- چطور کمک می کند: عفونت موضعی را درمان می کند و درد را کاهش می دهد.
- زمان مناسب استفاده: بیشتر در عفونت های گوش خارجی یا زمانی که پزشک تشخیص دهد.
- موارد منع مصرف: در صورت سوراخ بودن پرده گوش یا ترشح چرکی شدید، استفاده از قطره ها می تواند آسیب زا باشد.
داروهای ضد قارچ
در مواردی که عامل عفونت گوش، قارچ باشد، پزشک داروهای ضد قارچ خوراکی یا قطره ای تجویز می کند. این داروها باعث از بین رفتن قارچ ها و کاهش التهاب می شوند.
- چطور کمک می کند: عامل قارچی عفونت را از بین می برد و به کاهش التهاب کمک می کند.
- زمان مناسب استفاده: در عفونت های گوش خارجی قارچی که با خارش و ترشح همراه هستند.
- موارد منع مصرف: مصرف خودسرانه خطرناک است و افراد حساس به داروهای ضد قارچ باید با احتیاط استفاده کنند.
تخلیه مایعات یا جراحی کوچک (لوله تهویه)
در کودکانی که عفونت گوش میانی مکرر دارند یا مایع پشت پرده گوش طولانی باقی می ماند، پزشک ممکن است یک عمل کوچک برای قرار دادن لوله تهویه در پرده گوش انجام دهد. این لوله ها باعث تخلیه مایعات و جلوگیری از تکرار عفونت می شوند.
- چطور کمک می کند: مایعات پشت پرده گوش را تخلیه کرده و از عفونت های مکرر جلوگیری می کند.
- زمان مناسب استفاده: در موارد عفونت مکرر یا عدم پاسخ به درمان دارویی.
- موارد منع مصرف: نیاز به بیهوشی دارد و فقط در شرایط ضروری انجام می شود.
شستشوی گوش توسط پزشک
گاهی تجمع ترشحات و جرم باعث تشدید عفونت می شود. پزشک با ابزار مخصوص گوش را تمیز می کند تا داروها بهتر اثر کنند و بیمار راحت تر شود.
- چطور کمک می کند: با شستشوی گوش، داروها بهتر عمل کرده و التهاب کاهش می یابد.
- زمان مناسب استفاده: وقتی گوش پر از ترشح یا جرم سخت شده باشد و احساس گرفتگی گوش یا کاهش شنوایی وجود داشته باشد.
- موارد منع مصرف: این کار نباید در خانه با گوش پاک کن انجام شود، چون ممکن است پرده گوش آسیب ببیند.
داروهای کمکی (ضد احتقان یا آنتی هیستامین)
در برخی موارد که عفونت همراه با آلرژی یا گرفتگی بینی است، پزشک داروهای ضد احتقان یا آنتی هیستامین تجویز می کند تا مجاری تنفسی بازتر شوند و فشار گوش کاهش یابد.
- چطور کمک می کند: مجاری تنفسی را باز می کند و فشار روی گوش را کاهش می دهد.
- زمان مناسب استفاده: در بیمارانی که همزمان دچار آلرژی، سرماخوردگی یا سینوزیت هستند.
- موارد منع مصرف: مصرف طولانی مدت ضد احتقان می تواند به مخاط بینی آسیب بزند و برخی داروها برای کودکان خردسال مناسب نیستند.
جدول مقایسه ای درمان های خانگی و پزشکی
به طور خلاصه می توان گفت که درمان خانگی بیشتر به کاهش علائم کمک می کند و در موارد خفیف کافی است، در حالی که درمان پزشکی برای کنترل موارد شدید یا مکرر ضرورت دارد. ترکیب این دو روش در کنار مراقبت های مناسب می تواند بهترین نتیجه را برای بیماران به همراه داشته باشد.
در جدول زیر به مقایسه روش های درمان خانگی و پزشکی گوش عفونی پرداخته ایم:
| روش درمان | هدف و عملکرد | زمان مناسب استفاده | نکات احتیاط / موارد منع مصرف |
|---|---|---|---|
| کمپرس گرم | افزایش گردش خون و کاهش درد و التهاب | درد شدید گوش، قبل از خواب یا کودکان بی قرار | اگر گوش ترشح چرکی دارد یا پوست اطراف زخم است، استفاده نشود. |
| استراحت کافی | تقویت سیستم ایمنی و کمک به بدن برای مبارزه با عفونت | کل دوره بیماری، روزهای اول بیماری | خواب بیش از حد بدون تحرک باعث خستگی بدن می شود. |
| مصرف مایعات یا نوشیدنی های گرم | رقیق کردن ترشحات، کاهش التهاب، کاهش فشار گوش | تمام طول روز، هنگام تب یا خشکی دهان | نوشیدنی خیلی داغ یا گیاهان حساسیت زا مناسب نیستند. |
| بالا نگه داشتن سر هنگام خواب | کاهش فشار داخل گوش و تسهیل تخلیه مایعات | هنگام خواب یا استراحت روزانه | در نوزادان زیر یک سال خطر خفگی دارد. |
| پرهیز از ورود آب به گوش | جلوگیری از رشد باکتری و قارچ | کل دوره بیماری تا بهبودی | فشار بیش از حد پنبه یا گوش گیر نباید وارد شود. |
| روغن های طبیعی با احتیاط | کاهش التهاب و خواص ضدباکتری | عفونت خفیف، با تایید پزشک | در صورت سوراخ بودن پرده گوش یا ترشح چرکی استفاده نشود. |
| بخور | باز شدن راه های تنفسی و کاهش فشار گوش | همراه با سرماخوردگی یا گرفتگی بینی | کودکان خردسال نباید در معرض بخار داغ باشند، استفاده بیش از حد می تواند تحریک کند. |
| آنتی بیوتیک ها | از بین بردن باکتری های عامل عفونت | عفونت باکتریایی شدید، طولانی مدت یا کودکان خردسال | بی تاثیر در عفونت ویروسی یا قارچی، حساسیت به پنی سیلین نیاز به جایگزین |
| مسکن ها و ضد التهاب ها | کاهش درد، تب و التهاب | تمام طول دوره بیماری، درد شدید یا تب بالا | ایبوپروفن برای کودکان زیر ۶ ماه یا افراد با مشکلات گوارشی/کلیوی مناسب نیست، مصرف بیش از حد استامینوفن آسیب زا |
| قطره های گوش | اثر مستقیم ضدباکتری یا ضدقارچ و کاهش درد | عفونت گوش خارجی یا تایید پزشک | در صورت سوراخ بودن پرده گوش یا ترشح چرکی شدید، خطرناک است. |
| داروهای ضد قارچ | از بین بردن عامل قارچی عفونت | عفونت گوش خارجی قارچی | مصرف خودسرانه خطرناک است، افراد حساس با احتیاط استفاده کنند. |
| تخلیه مایعات / لوله تهویه | تخلیه مایعات و جلوگیری از عفونت مکرر | عفونت مکرر یا عدم پاسخ به دارو | نیاز به بیهوشی، فقط در شرایط ضروری انجام شود. |
| شستشوی گوش توسط پزشک | آماده سازی گوش برای اثر بهتر داروها و کاهش التهاب | گوش پر از ترشح یا جرم سخت شده | نباید در خانه انجام شود، خطر آسیب به پرده گوش دارد. |
| داروهای کمکی ضد احتقان یا آنتی هیستامین | باز شدن مجاری تنفسی و کاهش فشار گوش | همراه با آلرژی، سرماخوردگی یا سینوزیت | مصرف طولانی‌مدت ضد احتقان به مخاط بینی آسیب می زند، برخی داروها برای کودکان خردسال مناسب نیستند. |
عفونت گوش چه عوارضی دارد؟
اگر درمان به موقع انجام نشود، این بیماری می تواند عوارض جدی ایجاد کند که از جمله این عوارض عبارتند از:
- یکی از مهم ترین عوارض، کاهش شنوایی است که ممکن است موقت یا دائمی باشد.
- پارگی پرده گوش نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که معمولا در اثر فشار زیاد مایع یا عفونت شدید رخ می دهد.
- در موارد نادر، عفونت ممکن است به استخوان های اطراف گوش یا حتی مغز گسترش پیدا کند که شرایط بسیار خطرناکی خواهد بود.
- در کودکان، تکرار چرک گوش می تواند باعث تاخیر در یادگیری زبان و مشکلات تکلم شود.
روش های پیشگیری از این مشکل
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. از جمله روش های پیشگیری از عفونی شدن گوش به موارد زیر می توان اشاره کرد:
- بعد از شنا یا حمام گوش ها به خوبی خشک شوند.
- در استخرهای عمومی بهتر است از گوش گیر استفاده شود.
- توجه به تقویت سیستم ایمنی بدن با تغذیه سالم و خواب کافی بسیار مهم است.
- درمان سریع سرماخوردگی و آلرژی ها می تواند از انتقال التهاب به گوش جلوگیری کند.
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض دود سیگار و آلودگی هوا نیز اهمیت دارد.
- در کودکان، واکسیناسیون طبق برنامه پزشک می تواند خطر ابتلا به برخی عفونت ها را کاهش دهد.
جمع بندی
عفونت گوش یکی از مشکلات رایج به ویژه در کودکان است که می تواند علائم متنوعی مانند درد، کاهش شنوایی، تب و بی قراری داشته باشد.
اگرچه در بسیاری از موارد خفیف و قابل درمان است، اما در صورت عدم توجه می تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد. شناخت علائم، مراجعه به موقع به پزشک و رعایت نکات پیشگیرانه نقش مهمی در کنترل این بیماری دارند.
پاسخ به سوالات متداول
اگر چه بیشتر عونت در گوش میانی و بیرونی دیده می شود اما احتمال سرایت عفونت به گوش درونی نیز وجود دارد .
علت این عامل تجمع مایعات در لوله استاش به دلیل رشد عفونت های باکتریایی و ایجاد حس پرشدگی در گوش و کم شنوایی است.
عفونت گوش به تنهایی سبب افزایش فشار خون نمی شود . اگر عفونت به همراه التهاب و ایجاد تب باشد می تواند سبب افزایش فشار خون شود .