تاثیر وزوز گوش بر ارزیابی شنوایی چیست؟ (هرچیزی که باید بدانید)

تاثیر وزوز گوش بر ارزیابی شنوایی یکی از چالش برانگیزترین مسائل در پروسه تشخیص کم شنوایی (در انواع و اقسامش) است. این صدای مزاحم داخلی می تواند مانند یک پارازیت عمل کند و تشخیص آستانه واقعی شنوایی را دشوار سازد. اما آیا این به معنای غیرممکن بودن تست یا اشتباه بودن نتایج است؟ خوشبختانه خیر. متخصصان شنوایی تکنیک های خاصی برای دور زدن این مشکل دارند. بیایید ببینیم این تداخل چطور مدیریت می شود.

جدول مقایسه: تفاوت تست شنوایی معمولی و تست با وجود وزوز

ویژگی تست	تست شنوایی معمولی	تست شنوایی در بیماران دارای وزوز
نوع صدای ارائه شده	معمولاً تون خالص ممتد (Pure Tone)	تون های ضربانی (Pulsed) یا لرزشی (Warble)
دستورالعمل به بیمار	تمرکز بر شنیدن ضعیف ترین صداها	تمرکز بر تفکیک صدای بوق از صدای وزوز
ریسک خطا	پایین	بالا (احتمال پاسخ های مثبت کاذب)
زمان تست	استاندارد	ممکن است طولانی تر باشد (نیاز به استراحت و تکرار)
هدف نهایی	یافتن آستانه شنوایی	یافتن آستانه شنوایی + ویژگی های وزوز (فرکانس و شدت)

وزوز گوش چگونه می تواند نتایج نوار گوش را دستکاری کند؟

وزوز گوش (Tinnitus) یک صدای ذهنی است. یعنی هیچ منبع خارجی ندارد و فقط توسط مغز شما شنیده می شود. در یک ارزیابی شنوایی استاندارد (PTA)، ما به دنبال پیدا کردن “آستانه شنوایی” هستیم؛ یعنی ضعیف ترین صدایی که شما قادر به شنیدن آن هستید.

در کل تاثیر وزوز گوش بر ارزیابی شنوایی در سه محور اصلی خود را نشان می دهد:

پوشش دادن صداهای تست (Masking Effect)

اگر صدای وزوز شما بلند باشد و فرکانس (زیری و بمی) آن شبیه به صدای بوق دستگاه باشد، وزوز می تواند صدای تست را بپوشاند. مثلاً اگر وزوز شما صدای سوت زیر دارد، ممکن است بوق های فرکانس بالا را تشخیص ندهید، نه به خاطر اینکه گوش تان ضعیف است، بلکه به خاطر اینکه وزوزتان آن را خفه کرده است.

ایجاد پاسخ های کاذب (False Positives)

خب این رایج ترین مشکل است. بیمار آنقدر نگران شنیدن صداست که صدای وزوز خودش را با صدای دستگاه اشتباه می گیرد و دکمه را فشار می دهد، در حالی که ادیولوژیست اصلا صدایی پخش نکرده است. این موضوع باعث می شود نمودار شنوایی (ادیوگرام) بهتر از واقعیت نشان داده شود.

خستگی و کاهش تمرکز

تلاش مداوم برای تفکیک صدای وزوز از صدای تست، انرژی ذهنی زیادی می طلبد. بیمارانی که وزوز شدید دارند، زودتر خسته می شوند و دقت پاسخ دهی آن ها در طول تست کاهش می یابد.

متخصصان شنوایی شناسی چگونه این مزاحم را دور می زنند؟

ادیولوژیست ها کاملاً با چالش تاثیر وزوز گوش بر ارزیابی شنوایی آشنا هستند و ابزارهایی در چنته دارند که به کمک آن ها می توانند از سد وزوز بگذرند و شنوایی واقعی شما را بسنجند. ما اینجا به چند مورد اشاره می کنیم:

استفاده از صداهای ضربانی یا “Pulsed Tones” به جای صدای ممتد

این طلایی ترین تکنیک است. ببینید در حالت عادی، دستگاه صدای بوق را به صورت ممتد پخش می کند (مثلاً بیییییییپ). اما اگر گوش شما هم صدای سوت ممتد بدهد، تشخیص این دو از هم سخت است. خب اینجا ادیولوژیست تنظیمات را تغییر می دهد تا صدا به صورت ضربانی پخش شود (بیپ-بیپ-بیپ).

مغز انسان تغییرات و الگوهای ریتمیک را خیلی بهتر از صداهای یکنواخت تشخیص می دهد. بنابراین، حتی اگر وزوز بلندی داشته باشید، می توانید صدای ضربانی دستگاه را از صدای یکنواخت گوش خودتان تفکیک کنید.

استفاده از صداهای لرزشی یا “Warble Tones”

تکنیک دیگر، استفاده از صداهایی است که فرکانس آن ها کمی بالا و پایین می شود (مانند صدای آژیر اما بسیار ظریف). این نوسان فرکانسی باعث می شود صدای تست ماهیتی متفاوت از صدای وزوز (که معمولاً فرکانس ثابتی دارد) پیدا کند و تشخیص آن برای بیمار راحت تر شود.

پروتکل های آزمون ویژه برای کاهش اضطراب

متخصصانی که تجربه بالایی در برخورد با بیماران وزوز گوش دارند، نحوه انجام تست را تغییر می دهند. آن ها ممکن است زمان تست را کوتاه تر کنند یا دستورالعمل ها را تغییر دهند. مثلاً به جای اینکه بگویند “هر صدای خیلی ضعیفی شنیدی دکمه را بزن”، تاکید می کنند که “فقط وقتی مطمئن شدی صدای بوق را شنیدی، دکمه را بزن”. این کار باعث کاهش پاسخ های کاذب می شود.

خود وزوز گوش هم باید ارزیابی و اندازه گیری شود

در جلسه ای که نگران تاثیر وزوز گوش بر ارزیابی شنوایی هستید، اتفاقاً خود این وزوز هم باید مورد بررسی قرار بگیرد. این بخش از تست (Tinnitus Evaluation)، برخلاف تست شنوایی معمولی، روی ویژگی های صدای آزاردهنده تمرکز دارد.

این ارزیابی شامل مراحل زیر است:

تطبیق زیر و بمی (Pitch Matching)

ادیولوژیست صداهای مختلفی را پخش می کند و از شما می پرسد: “آیا صدای وزوز شما شبیه این صدای بم است یا آن صدای زیر؟” این کار تا جایی ادامه پیدا می کند که دقیق ترین فرکانس مشابه وزوز شما پیدا شود.

تطبیق بلندی (Loudness Matching)

پس از پیدا کردن فرکانس، شدت صدا تنظیم می شود تا بفهمیم وزوز شما دقیقا چقدر بلند است. جالب است بدانید که اغلب افراد فکر می کنند وزوزشان خیلی بلند است، اما در تست مشخص می شود که شدتی در حد ۵ تا ۱۰ دسی بل بالاتر از آستانه شنوایی دارد.

حداقل سطح پوشش (Minimal Masking Level)

ادیولوژیست بررسی می کند که چه میزان نویز لازم است تا صدای وزوز شما کاملاً پوشانده شود و دیگر آن را نشنوید. این برای تجویز درمان هایی مثل “صدادرمانی” مهم است.

آیا وزوز باعث کم شنوایی می شود یا برعکس؟

بسیاری از بیماران نگرانند که وزوز گوش، شنوایی آن ها را از بین ببرد. باید بدانید که تاثیر وزوز گوش بر ارزیابی شنوایی به معنای آسیب زدن وزوز به عصب گوش نیست. وزوز گوش معمولاً “نشانه” یا علامت کم شنوایی است، نه علت آن.

داستان از این قرار است که …

وقتی سلول های مویی حلزون گوش آسیب می بینند (به خاطر سن، سروصدا یا دارو)، نمی توانند سیگنال صحیح به مغز بفرستند. مغز که منتظر دریافت صداست، شروع به تولید صدای ساختگی می کند (مثل زیاد کردن “گین” میکروفون که باعث نویز می شود).

بنابراین، در ۹۰ درصد موارد، کسانی که وزوز دارند، درجاتی از کم شنوایی (حسی-عصبی) را هم نشان می دهند. تست شنوایی دقیق در این شرایط خیلی مهم هست تا مشخص شود آیا نیاز به سمعک دارید یا خیر. جالب اینجاست که استفاده از سمعک، با تقویت صداهای محیطی، باعث می شود مغز کمتر روی وزوز تمرکز کند و در بسیاری از موارد، وزوز را تسکین می دهد.

در نهایت …

اگر نگران تاثیر وزوز گوش بر ارزیابی شنوایی خود هستید، بهترین کار این است که قبل از شروع تست، به ادیولوژیست خود بگویید: “من صدای سوت ممتد در گوشم دارم”. همین یک جمله کافیست تا او پروتکل دستگاه را روی حالت Pulsed قرار دهد و دقیق ترین نتیجه ممکن را از وضعیت شنوایی شما استخراج کند.

لطفا اصلا نگران نباشید، گوش های شما با وجود تمام این سر و صداهای داخلی، هنوز هم داستان واقعی شنوایی تان را بازگو خواهند کرد. اگر هم هنوز تست شنوایی انجام نداده‌اید خوشحال می شویم برای یک ارزیابی دقیق چه در مطب و چه در خانه با ما تماس بگیرید.

سوالات پرتکرار شما در خصوص تاثیر وزوز گوش بر ارزیابی شنوایی