سرطان گوش چیست؟ علت، علائم، انواع + روش های درمان
گاهی یک زخم کوچک روی لاله گوش یا ترشح خفیف از گوش ممکن است چیز ساده ای به نظر برسد، اما برخی مواقع همین نشانه ها می توانند زنگ خطر سرطان گوش باشند.
در صورتی که این بیماری زود تشخیص داده شود، قابل درمان است؛ اما در صورت پیشرفت بیماری ممکن است باعث از بین رفتن شنوایی یا گسترش به بافت های دیگر شود. در این نوشتار با علائم هشداردهنده و راه های پیشگیری از این نوع سرطان آشنا می شوید.
انواع سرطان گوش
سرطان گوش بر اساس محل درگیری به سه نوع تقسیم می شود که عبارتند از:
| انواع سرطان گوش | توضیحات | علائم |
|---|---|---|
| سرطان گوش خارجی | شایع ترین نوع سرطان گوش – در پوست بیرونی گوش یا مجرای شنوایی ایجاد می شود. | به شکل زخم یا پوسته ریزی ساده روی گوش |
| سرطان گوش میانی | سلول های غیر طبیعی در فضای بین پرده و استخوان های شنوایی | درد شدید گوش،کاهش شنوایی |
| سرطان گوش داخلی | به تومورهای عصب شنوایی و ساختارهای عمیق گوش مربوط است. | سرگیجه، از دست تعادل و کاهش شنوایی |
سرطان گوش خارجی
شایع ترین نوع این بیماری، سرطان گوش خارجی است که در پوست قسمت بیرونی گوش یا مجرای شنوایی خارجی ایجاد می شود. سرطان سلول سنگفرشی (Squamous Cell Carcinoma) شایع ترین نوع آن است.
این بیماری معمولا در مراحل اولیه به شکل یک زخم یا پوسته ریزی ساده روی گوش خود را نشان می دهد، اما به مرور به استخوان های اطراف گسترش پیدا می کند.
سرطان گوش میانی
در این نوع، سلول های غیرطبیعی در فضای بین پرده گوش و استخوان های کوچک شنوایی رشد می کنند. سرطان گوش میانی بسیار نادر است، اما در صورت بروز باعث درد شدید گوش، کاهش شنوایی و ترشحات چرکی یا خونی از گوش می شود.
سرطان گوش داخلی
این نوع از تومور گوش هم بسیار نادر است و علائم آن سرگیجه، از دست تعادل و کاهش شنوایی شدید است.
سرطان گوش داخلی اغلب به تومورهای عصب شنوایی یا ساختارهای عمقی گوش مربوط می شود و تشخیص آن با MRI یا سی تی اسکن ممکن است.
علائم سرطان گوش چیست؟
علائم سرطان گوش به نسبت محل و مرحله بیماری متفاوت است، اما مهم ترین علائمی که باید به آنها توجه کرد شامل موارد زیر است:
- گوش درد مداوم یا شدید؛
- وجود زخم یا توده روی لاله گوش که خوب نمی شود؛
- ترشح مایع بدبو یا خونی از گوش؛
- کاهش شنوایی تدریجی یا ناگهانی؛
- خارش یا احساس پر بودن در گوش؛
- فلج عضلات صورت (در موارد پیشرفته)؛
- سرگیجه، عدم تعادل یا وزوز گوش؛
توجه: این علائم می توانند نشان دهنده بیماری های ساده تر مثل عفونت گوش یا جرم گوش هم باشند، اما اگر بیش از دو هفته ادامه دار باشند، باید حتما توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی بررسی شود.
علت سرطان گوش چیست؟
علت دقیق ایجاد تومور در گوش دقیقا مشخص نشده است، اما عوامل زیر می توانند خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند:
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب (به ویژه در افرادی که پوست روشن دارند).
- عفونت های مزمن گوش و التهاب طولانی مدت، سلول های گوش را تحریک می کند و زمینه سرطان را ایجاد می کند.
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و آلودگی های صنعتی.
- سیگار کشیدن و مصرف نوشیدنی های الکل دار.
- ضعف سیستم ایمنی بدن، در افراد مبتلا به بیماری های نقص ایمنی یا مصرف کننده داروهای سرکوب‌کننده ایمنی.
- افرادی که سابقه خانوادگی سرطان پوست یا گوش دارند.
تشخیص سرطان گوش
برای تشخیص دقیق این سرطان نیاز به بررسی های تخصصی توسط پزشک است. پزشک ابتدا گوش را با اتوسکوپ معاینه می کند تا هر گونه زخم، توده یا تغییر غیرعادی را ببینید. سپس بسته به علائم مشاهده شده، مراحل زیر انجام می شود:
- نمونه برداری (بیوپسی): به منظور بررسی سلول ها زیر میکروسکوپ و تشخیص نوع سرطان؛
- سی تی اسکن: به منظور تشخیص میزان گسترش تومور و درگیری استخوان ها؛
- ام آر آی: جهت ارزیابی دقیق تر گوش داخلی و اعصاب اطراف؛
- آزمایش شنوایی: جهت بررسی آسیب احتمالی به ساختارهای شنوایی؛
تشخیص زود هنگام این نوع از سرطان نقش حیاتی در موفقیت درمان این بیماری دارد.
مراحل سرطان گوش
سرطان گوش مانند تمامی سرطان ها به چهار مرحله تقسیم می شود:
- تومور کوچک و محدود به پوست یا بافت سطحی گوش.
- تومور بزرگ تر می شود ولی هنوز به استخوان ها نرسیده است.
- در این مرحله سلول های سرطانی به استخوان های اطراف یا غدد لنفاوی نزدیک گسترش پیدا می کند.
- سرطان به بافت های عمقی یا اندام های دورتر بدن نفوذ پیدا می کند.
درمان این نوع از سرطان در مراحل اولیه سریع تر و راحت تر خواهد بود.
درمان سرطان گوش
برای درمان سرطان گوش، پزشک متناسب با نوع، محل و مرحله بیماری یکی از روش ها یا ترکیبی از چند روش درمانی زیر را استفاده می کند:
1. جراحی
روش درمانی اصلی سرطان گوش، جراحی است. در مراحل اولیه بیماری، به کمک جراحی می توان تمام تومور را از بدن خارج کرد. در موارد پیشرفته این نوع از سرطان، ممکن است نیاز به برداشتن بخشی از استخوان های اطراف یا غدد لنفاوی نیز باشد.
2. پرتودرمانی (رادیوتراپی)
از پرتودرمانی به منظور از بین بردن سلول های باقی مانده سرطانی پس از جراحی یا کوچک کردن تومور قبل از جراحی استفاده می شود. پرتودرمانی به ویژه در درمان سرطان سلول سنگفرشی گوش بسیار مؤثر است.
3. شیمی درمانی
در صورتی که سرطان گسترش پیدا کرده باشد، امکان جراحی وجود ندارد، در این صورت از داروهای ضد سرطان استفاده می شود تا رشد سلول های بدخیم متوقف شود.
درمان هدفمند و ایمونوتراپی
در سرطان های پیشرفته، داروهای جدید، سلول های سرطانی را به طور خاص هدف قرار می دهند و سیستم ایمنی بدن را برای مقابله با آنها تقویت می کند.
عوارض سرطان گوش چیست؟
اگر تومور گوش درمان نشود، عواقب زیر را به دنبال خواهد داشت:
- از بین رفتن شنوایی؛
- گسترش به مغز یا اعصاب جمجمه؛
- فلج صورت؛
- عفونت های شدید؛
- کاهش کیفیت زندگی؛
به همین دلیل، تشخیص زودهنگام این بیماری و مراجعه سریع به پزشک اهمیت زیادی دارد.
آیا سرطان گوش کشنده است؟
با اینکه سرطان گوش جزو سرطان های نادر است، اما در صورت تشخیص دیرهنگام و اقدام نکردن برای درمان ممکن است خطرناک و یا حتی کشنده باشد.
احتمال مرگ با سرطان گوش بستگی به محل درگیری و مرحله بیماری دارد. در مراحل ابتدایی، به دلیل اینکه تومور هنوز به استخوان ها و بافت های اطراف نفوذ پیدا نکرده است، احتمال درمان کامل زیاد است. در این مراحل، به کمک جراحی یا پرتودرمانی می توان سلول های سرطانی را به طور کامل از بین برد و بیمار به زندگی عادی خود باز می گردد.
اما در صورت تشخیص دیر هنگام این بیماری، سلول های سرطانی به جمجمه، مغز یا غدد لنفاوی گسترش پیدا می کنند و درمان سخت می شود و ممکن است حتی با وجود درمان، شنوایی یا تعادل فرد کاهش پیدا کند. در این مرحله از بیماری، معمولا هدف جلوگیری از رشد بیشتر تومور، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی است تا درمان قطعی سرطان گوش.
با این تفاسیر، تومور گوش تنها زمانی باعث مرگ بیمار می شود که دیر تشخیص داده شود یا درمان نشود. تشخیص زودهنگام، پیگیری پزشکی و رعایت نکات پیشگیرانه بهترین راه نجات از این بیماری است.
روش های پیشگیری از سرطان گوش
با اینکه راهی قطعی برای جلوگیری از ایجاد تومور گوش وجود ندارد، اما با رعایت نکات زیر می تواند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش داد:
- استفاده از کرم ضد آفتاب و کلاه هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب؛
- خودداری از دستکاری یا تمیز کردن بیش از حد گوش؛
- درمان سریع عفونت های گوش؛
- ترک سیگار و محدود کردن مصرف نوشیدنی های الکل دار؛
- مراجعه منظم به پزشک در صورت وجود عفونت مزمن یا سابقه خانوادگی سرطان؛
زندگی پس از درمان سرطان گوش
خوشبختانه بسیاری از افراد پس از درمان سرطان گوش، می توانند به زندگی عادی خود بازگردند. با این حال ممکن است تا مدتی نیاز به توانبخشی شنوایی، فیزیوتراپی، یا چکاپ های منظم پزشکی باشد. شایان ذکر است که کنترل استرس و حمایت روحی از بیمار نیز نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی پس از درمان دارد.
کلام آخر
سرطان گوش یکی از سرطان های بسیار نادر است، اما این به معنای عدم توجه به علائم سرطان گوش نیست. هر گونه زخم، خونریزی یا ترشح گوش، درد مداوم گوش یا کاهش شنوایی که بیش از چند هفته ادامه داشته باشد، باید جدی گرفته شود.
تشخیص به موقع این بیماری، درمان تخصصی و پیگیری منظم می تواند به بهبود کامل بیمار کمک کند.
در صورت مشاهده هرگونه علائم غیر عادی و ادامه دار بودن آن در گوش، هر چه سریع تر به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا از سلامت شنوایی و زندگی خود محافظت کنید.
سوالات متداول
بله، بیشتر افراد درد مداوم یا احساس فشار در گوش را تجربه می کنند، به خصوص اگر تومور در حال رشد یا گسترش باشد.
بله، در مراحل اولیه بیماری امکان درمان کامل سرطان گوش بسیار زیاد است. اما در مراحل پیشرفته، هدف از درمان بیشتر کنترل بیماری و کاهش علائم است.
بله، در صورتی که استخوان های شنوایی یا مجرای گوش درگیر شده باشد، امکان کاهش تدریجی شنوایی یا حتی ناشنوایی یک طرفه وجود دارد.
