راهنمای استفاده از سمعک برای اولین بار (هم علمی، هم تجربی)

استفاده از سمعک برای اولین بار، تجربه ای منحصربه فرد و برای برخی از افراد اغلب غافلگیرکننده است. این تجربه، تلفیقی از حس هیجان برای شنیدن صدا ها (آن هم با کیفیت زیاد) و نگرانی برای سازگاری با این ابزار جدید است. بسیاری از افراد تصور می کنند که مانند عینک، با گذاشتن سمعک بلافاصله همه چیز به حالت ایده آل بازمی گردد، اما واقعیت این است که مغز شما به زمانی برای یادگیری دوباره ی شنیدن نیاز دارد (1).

قبل از هرچیزی چرا عادت کردن به سمعک به زمان نیاز دارد؟

کم شنوایی معمولاً یک فرآیند تدریجی است که طی سال ها اتفاق می افتد. در این مدت، مغز شما به نشنیدن صداهای خاصی عادت کرده و به نوعی، مسیرهای عصبی مربوط به پردازش آن صداها کمتر فعال بوده اند.

در زمان استفاده از سمعک برای اولین بار، ناگهان حجم وسیعی از اطلاعات صوتی که مدت ها از دست رفته بود، به مغز ارسال می شود (2). اینجاست که فرآیند سازگاری آغاز می شود؛ مغز باید یاد بگیرد چگونه این صداهای جدید را پردازش، دسته بندی و تفسیر کند.

به همین دلیل، صداهایی مانند تیک تاک ساعت، صدای یخچال یا حتی صدای قدم های خودتان در ابتدا ممکن است بسیار بلند و غیرعادی به نظر برسند. این یک واکنش کاملاً طبیعی است و نشان می دهد که سمعک کار خود را به درستی انجام می دهد.

بیشتر بخوانید: قبل از اینکه برای سمعک پول بدهید، این مقاله را بخوانید

چگونه می توان فرآیند سازگاری با سمعک را مدیریت کرد؟

مطابق تجربه صبر و شکیبایی شما کلید موفقیت در این مسیر است. برای جلوگیری از خستگی و سردرگمی، بهتر است این مسیر را قدم به قدم و به صورت اصولی طی کنید. ما در ادامه ۴ هفته اول استفاده از سمعک برای اولین بار را برایتان به سادگی هرچه تمام تر توضیح می دهیم:

هفته اول شما با سمعک در دنیای آرام خانه می گذرد

در روزهای ابتدایی استفاده از سمعک برای اولین بار، هدف اصلی، آشنایی با سمعک در یک محیط تحت کنترل و آرام است. بنابراین سعی کنید به این نکات حتما توجه داشته باشید:

• با چند ساعت شروع کنید: روز اول با یک تا دو ساعت شروع کنید و به تدریج این زمان را افزایش دهید. اگر احساس خستگی ذهنی کردید، سمعک را بردارید و استراحت کنید (3).
• مکالمه یک به یک را تمرین کنید: با یکی از اعضای خانواده یا دوستان در یک اتاق ساکت گفتگو کنید. این کار به مغز شما کمک می کند تا دوباره به ریتم و زیر و بم صدای انسان عادت کند.

• به صدای خودتان گوش دهید: با صدای بلند برای خود کتاب بخوانید. در ابتدا صدای خودتان ممکن است عجیب یا «بم» به نظر برسد. این کاملاً طبیعی است و به مرور زمان عادی خواهد شد.
• صداهای محیطی را شناسایی کنید: به صداهای معمول خانه مثل صدای آب، زنگ تلفن یا ماکروویو گوش دهید و سعی کنید منابع صدا را تشخیص دهید.

بیشتر بخوانید: آیا با سمعک میشه فعالیت های روزانه را انجام داد؟

هفته دوم و سوم شما وارد محیط های پیچیده تر می شوید

حالا که کمی با سمعک خود راحت تر هستید، زمان آن است که به تدریج وارد محیط های شلوغ تر شوید:

• محیط های نیمه شلوغ را امتحان کنید: از سمعک در محیط هایی با سروصدای پس زمینه کم، مانند یک فروشگاه خلوت یا هنگام پیاده روی در یک پارک آرام، استفاده کنید.
• تلویزیون تماشا کنید: با خانواده به تماشای تلویزیون بنشینید. از آن ها بخواهید صدا را در سطحی که برایشان راحت است تنظیم کنند. این تمرین خوبی برای تفکیک گفتار از موسیقی و افکت های صوتی است (4).
• در مکالمات گروهی کوچک شرکت کنید: بعد از استفاده از سمعک برای اولین بار می توانید از این هفته در یک جمع کوچک خانوادگی شرکت کنید. ممکن است دنبال کردن همه مکالمات در ابتدا چالش برانگیز باشد، اما این یک تمرین ضروری برای مغز است.

از هفته چهارم به بعد شما برای زندگی با شنوایی کامل آماده می شوید

تا این مرحله، احتمالاً به حضور فیزیکی سمعک و بسیاری از صداهای روزمره عادت کرده اید. اکنون زمان استفاده تمام وقت از سمعک در تمام موقعیت های روزانه است.

• محیط های چالش برانگیز را بپذیرید: از سمعک در رستوران، جلسات کاری یا مهمانی ها استفاده کنید. این محیط ها به دلیل وجود نویز پس زمینه زیاد، پیچیده‌ترین شرایط شنیداری هستند. ناامید نشوید؛ مغز شما با هر بار قرارگیری در این موقعیت ها، قوی تر عمل خواهد کرد.
• استفاده از تلفن را تمرین کنید: صحبت کردن با تلفن را تمرین کنید. برخی سمعک های مدرن قابلیت اتصال مستقیم به تلفن همراه را دارند که این کار را بسیار آسان تر می کند.

در زمان استفاده از سمعک برای اولین بار با چه چالش هایی روبرو می شویم؟

خب ببینید یک سری چالش در ابتدای کار برای بعضی از افراد ممکن هست پیش بیاید یا نیاید. در هر صورت اطلاع از چالش های پیش رو به شما کمک می کند با آرامش بیشتری این دوره را سپری کنید. در این جدول چالش ها و راه حل های استفاده از سمعک برای اولین بار را با هم مرور می کنیم:

چالش رایج	راهکار و توضیح مختصر
بلندی بیش از حد صداها	طبیعی است چون مغز در حال تطبیق است. این حس معمولاً پس از چند هفته برطرف می شود. از تغییر خودسرانه ولوم خودداری کنید (1).
شنیدن صدای «بم» یا متفاوت خودتان	این پدیده «اثر انسداد» (Occlusion Effect) نام دارد و به دلیل بسته شدن مجرای گوش رخ می دهد. مغز به مرور به آن عادت می کند.
احساس خستگی ذهنی یا سردرد	پردازش حجم بالای اطلاعات صوتی جدید برای مغز انرژی بر است. در روزهای اول استراحت های کوتاه داشته باشید (3).
مشکل در محیط های شلوغ	تفکیک گفتار از نویز یک مهارت پیچیده است که مغز باید بازآموزی کند. تمرین و تنظیم دقیق سمعک توسط  شنوایی سنج کلیدی است (5).
سوت کشیدن سمعک (فیدبک)	معمولاً به دلیل جایگذاری نادرست، تجمع جرم در گوش یا نیاز به تنظیم مجدد رخ می دهد. نحوه صحیح قرار دادن آن را بیاموزید.

اصول اولیه مراقبت و نگهداری از سمعک چیست؟

برای بهره مندی حداکثری از سمعک در زمان استفاده از سمعک برای اولین بار، آشنایی با نحوه استفاده و مراقبت از آن واقعا یک امر ضروری هست. شما باید دست کم با این اصول و نکات آشنا باشید:

• نحوه صحیح گذاشتن و برداشتن: از  شنوایی سنج خود بخواهید روش صحیح را به شما آموزش دهد. جایگذاری صحیح از سوت کشیدن جلوگیری می کند و کیفیت صدا را تضمین می نماید.
• روشن و خاموش کردن: در سمعک های باتری خور، باز کردن درب باتری دستگاه را خاموش می کند. در مدل های شارژی، از دکمه مخصوص یا شارژر استفاده کنید.
• تمیز کردن روزانه: هر شب با یک پارچه نرم و خشک، سمعک را تمیز کنید. هرگز از آب، الکل یا مواد شوینده استفاده نکنید (2).
• مدیریت باتری یا شارژ: همیشه باتری یدک همراه داشته باشید یا اطمینان حاصل کنید که سمعک شارژی شما هر شب به طور کامل شارژ می شود.
• مراقبت در برابر رطوبت و گرما: سمعک را از آب، رطوبت شدید و حرارت مستقیم دور نگه دارید. هنگام حمام یا شنا آن را خارج کنید.

نقش متخصص شنوایی سنج در موفقیت شما چقدر اهمیت دارد؟

به یاد داشته باشید که خرید سمعک پایان کار شما نیست، بلکه آغاز یک فرآیند توانبخشی تدریجی است. و خوشبختانه شنوایی سنج شما مهم ترین همراه در این مسیر است که می توانید روی توانایی هایش حساب کنید. در طول این مسیر می توانید از کمک های ادیولوژیست تان حتما کمک بگیرید. مثلا چه کمکی؟ مشخصا این موارد:

• پس از یک یا دو هفته، حتماً برای جلسه پیگیری مراجعه کنید. در این جلسه، بر اساس تجربیات شما، تنظیمات دقیق تری روی سمعک اعمال می شود (5).
• تمام مشکلات و سوالات خود در هنگام استفاده از سمعک برای اولین بار را یادداشت کرده و در جلسات مطرح کنید. جزئیاتی مانند “در رستوران صدای ظروف بلندتر از صدای همراهم بود” به  شنوایی سنج کمک می کند تا تنظیمات بهینه ای را انجام دهد.
• بسیاری از سمعک های دیجیتال برنامه های مختلفی برای محیط های گوناگون (مانند محیط آرام، شلوغ، موسیقی) دارند. از  شنوایی سنج خود بخواهید نحوه استفاده از این برنامه ها را به شما آموزش دهد.

در نهایت، به خودتان زمان بدهید….

شنیدن آن هم با کیفیت بالا، بیشتر شبیه یک مسیر تدریجی هست تا یک اتفاق لحظه ای. با صبر، تمرین و حمایت شنوایی سنج، این دوره به تجربه ای موفق و لذت بخش تبدیل خواهد شد که کیفیت زندگی شما را به شکل چشمگیری بهبود می بخشد. همچنین برای روزهای اول سعی کنید از همین راهنمای نکات استفاده از سمعک برای اولین بار حتما استفاده کنید.

سوالات متداول در خصوص استفاده از سمعک برای اولین بار